Baş-Boyun Kanserlerine Moleküler Tedavi Yaklaşımları
Şu kitabın bölümü: Gök Yurttaş, A. (ed.) 2023. Kanserlere Yeni Hedefli Terapötik Yaklaşımlar.

Fatih Mutlu
Kocaeli Üniversitesi

Özet

Dünya genelinde 6. en sık kanser olan baş boyun kanserleri genetik olarak karmaşıktır. Tütün, alkol ve HPV ana risk faktörleridir. Karmaşık oluşum mekanizmaları nedeni ile tedavisinde güçlükler yaşanmaktadır. Kemoterapi, radyoterapi ve immunoterapiye rağmen hastalıksız sağ kalım, hayat kalitesi, nüksün ve uzak metastaz konularında anlamlı ilerleme kaydedilememiştir. Bu nedenle gelişim yolaklarına etkin hedefe yönelik tedavilerle ilgili çalışmalar hem deneysel hem de klinik olarak devam etmektedir.
Fosfatidil inozitol 3-kinaz/ Protein kinaz B/ memeli Rapamisin Hedefi yolu, Epidermal Büyüme Faktörü Reseptörü sinyalizasyonu, Vasküler Endotelyal Büyüme Faktörü Reseptörü sinyalizasyonu, Fibroblast Büyüme Faktörü Reseptörü sinyalizasyonu ve Mitojen Aktive Protein Kinaz/Ekstraselüler Sinyal Düzenleyici Kinaz sinyalizasyonu gibi klasik hedeflerle ilgili birçok çalışma bulunmaktadır. Cetuximab, pembrolizumab ve nivolumab onay almış ve klinkte kullanılan moleküllerin başında gelmektedir.
Klasik hedeflerin haricinde Hepatosit Büyüme Faktörü sinyalizasyonu, Siklin Bağımlı Kinaz 4/6 inhibitörü ve Notch sinyalizasyonu ile ilgili yeni çalışmalar bulunmaktadır.
Diğer tedavi modalitelerine göre daha az yan etki profiline sahip olması beklenen yeni moleküllerin bazen tek başına bazen de mevcut tedaviye ek olarak kullanılabilmesi planlanmaktadır. Radyoterapiye gelişen direncin azaltılması, kemoterapiye bağlı oluşan ciddi yan etkilerin azaltılması da beklenen hedefler arasındadır.
Hedefe yönelik tedavilerin amaçlarından bir tanesi daha spesifik etkilerle yan etkileri sınırlandırmak olsa da tedavide başarısızlığa neden olabilecek hedef dışı ciddi yan etkiler de oluşturabilir.
Artan yeni hasta sayısı, tedavilerde anlamlı başarıların elde edilememesi ve ciddi yan etkiler yeni çalışmaların yapılmasını gerekli kılmaktadır.

Kaynakça Gösterimi

Mutlu, F. (2023). Baş-Boyun Kanserlerine Moleküler Tedavi Yaklaşımları. In: Gök Yurttaş, A. (ed.), Kanserlere Yeni Hedefli Terapötik Yaklaşımlar. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub80.c358

Lisans

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Yayın Tarihi

23 March 2023

DOI