Örgütsel Kayırmacılık
Şu kitabın bölümü:
Hırlak,
B.
(ed.)
2023.
Örgutsel Davranış Kavramlar ve Araştırmalar-I.
Özet
Kayırmacılık, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerdeki kurumlarda sıklıkla rastlanan etik dışı bir uygulamadır. Örgütsel kayırmacılık ise performans ya da yeterlilikle ilgili olmadığı halde bir kişiye ya da gruba diğerlerine göre ayrıcalık tanınması veya avantaj sağlanması durumuna verilen genel bir adlandırmadır. Kayırmacı davranıştan fayda gören birey veya örgüt arasındaki ilişkiye bağlı olarak kayırmacılık farklı biçimlerde meydana gelebilmektedir. Türü ne olursa olsun örgütsel düzeyde ele alındığında bu ayrıcalıklar diğer çalışanların hakkının gasp edilmesine, insanlar arasında dengesizliğe, adaletsizliğe ve haksızlığa neden olabilmekte; örgütün verimliliğini ve etkililiğini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Bu bağlamda çalışmada ilk olarak kayırmacılık kavramı açıklanmış; ardından, kayırmacılık türleri, adam kayırmacılık ve siyasi kayırmacılık olmak üzere iki ana grup halinde ele alınmıştır. Alanyazında farklı sayılarda sınıflandırma olsa da bu çalışma kapsamında adam kayırmacılığı i- akraba kayırmacılığı (nepotizm), ii- eş-dost kayırmacılığı (kronizm), iii- kabilecilik (tribalizm) ve iv- hemşehricilik olarak; siyasi kayırmacılık ise i- patronaj, ii- klientalizm ve iii- hizmet kayırmacılığı olarak ele alınarak işlenmiştir. Çalışmada son olarak çalışma konusu analizi niteliğinde kayırmacılık kavramı ile ilgili son 20 yılda yapılan çalışmalara değinilmiş ve tüm bunlar ışığında elde edilen sonuç değerlendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Kaynakça Gösterimi
Lisans
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Yayın Tarihi
DOI
Kategoriler
Telif Hakkı (c) 2023 Filiz Demir, Belkis Dilek Özbezek, Veysel Mehmet Gültekin, Anıl Kale, Deniz Yıldız, Mehmet Selman Kobanoğlu, İbrahim Yalçın, Afet Ayçe Başalp, Gaye Onan, Yasemin Gülbahar, Bilge Güler, Hatice Yurttaş, Bengü Hırlak, Semra Tetik, Murat Ayar, Hilmiye Türesin Tetik, Esra Emül, Arzu Karaca, Buket Sezer, Hüseyin Çiçeklioğlu, Necmettin Gül, Cenk Tufan, Gamze Ebru Çiftçi, Tuğçe Nur Temiz, Şeyda Kaya, Akif Gökçe, İlknur Sayam, Ferhat Varış; Bengü Hırlak