Uluslararası Ticarette Nükleer Enerjinin Ekonomiye Etkisi
Şu kitabın bölümü:
Ercan,
T.
(ed.)
2023.
Hukuk Alanında Güncel Meseleler.
Özet
Sanayi devrimi, teknolojik yenilikler nedeniyle enerji üretimine ihtiyaç her geçen günartmaktadır. Ülkelerin gelişmişlik seviyesine olumlu etkileri olan enerjinin üretilmesi, mevcutenerjinin kullanılabilir hale getirilmesi, ülkelerin uluslararası arenada söz sahibi olmasınakatkı sağlamaktadır. Bir ülkenin petrol, doğal gaz gibi doğal enerji kaynaklarına sahip olmasıonun gelişmişliğini arttıracağı anlamına gelmemektedir. Sanayileşme sürekli bir enerjitüketimine yol açtığı için var olan kıt enerji kaynaklarına alternatif enerjiler aranmaktadır.Alternatif enerji her ülkenin coğrafi, jeopolitik, yapısı, iklimi, ekonomisi, politikasına göredeğişmektedir. 1979 yılında ABD’de yaşanan Three Mile Island (TMI) ve 1986 yılındaSovyet Rusya’da (bugün Ukrayna sınırları içinde) yaşanan Çernobil kazaları, yakın zamandaİran’da nükleer silah üretme politikası ile Japonya’nın Fukishma şehrinde nükleer santraldekaza meydana gelmesi nedeniyle, dünyada nükleer santral ile enerji üretme konusuna temkinliyaklaşılmaktadır. Nükleer enerji üretimi, kamuoyunda eleştirilse de, ekonomik katkısı nedeniyle, küreselarenada ciddi eleştiriler olmasına rağmen, sanayileşmiş ekonomiler tarafından nükleer enerjisantrallerine yatırım yapılmaktadır. 1789 yılında Uranyumun keşfi, 1934 yılında atomunparçalanması birçok bilim insanını gündemine nükleer enerji konusunu getirmiştir. Nükleer enerji santral kurulumu ve sürdürülebilir enerji üretimi bilim insanları vesanayicilerin gündemine girmiştir. Nükleer enerji, savunma sanayisinde silah olarakkullanıldığı gibi, endüstrinin enerji talebini karşılayabilecek bir güç olarak görülmektedir. Bunedenle nükleer enerji santrallerine ilgi ve talep hızla artmıştır. Bazılarına göre güvenli birenerji kaynağı olarak görülmezken, bazılarına göre fosil yakıtlar karşısında, sürdürülebilirgüvenli, kontrollü enerji olarak görülmektedir. Enerji kaynağından enerji üretmek,depolamak, istenilen bölgeye lojistiğini sağlamak, bunun için gerekli malzeme ve teknik bilgive donanıma da sahip olmayı gerektirmektedir. Bugün dünyanın en büyük doğal gaz rezervinesahip olan İran, doğalgazı yeraltından çıkarabilecek teknik bilgi ve deneyime sahip olmadığıiçin doğalgaz ile ısınma konusunda zorluk yaşamaktadır. Bir coğrafi bölgede enerji kaynağınasahip olmak tek başına önem taşımamaktadır. Enerji kaynağından enerji üretme yeterliliğine1
sahip bireylerin yetiştirilmesi, gelecek nesillere bu bilgilerin geliştirilerek aktarılmasıülkelerin önemli bir misyonu haline gelmiştir. Dünya tarihinde savaşların temel sebebi enerjikaynaklarını ele geçirmektir. Hangi ülke ne kadar enerji kaynağına sahipse uluslararasıplatformda o kadar güç sahibidir. Vizyoner ülke yöneticileri kendi uluslarının geleceği olandoğal enerji kaynaklarını kullanmak yerine, başka ülkelerden enerji elde etme yolunu tercihetmekte, gelecek nesillerine enerji rezervlerini bırakmayı hedeflemektedirler. Dünyada enerjikaynaklarına sahip olma konusunda yaşanan rekabet, uluslararası ilişkileri, uluslararasıticareti etkilemektedir. Nükleer enerji, yenilenebilir enerji, alternatif enerji kaynaklarıülkelerin, üniversitelerin gündeminde yer almaktadır. Bu araştırmada, dünyada nükleer enerjiticaretinin ülke ekonomisi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Nükleer enerji, küresel platformdagüvenliğinin sağlanamaması durumunda felaketlere sebep olabileceği sebebiyle süreklieleştirilmektedir. Yeşil Mutabakatı, onaylayan Avrupa ülkeleri enerji krizi nedeniyle nükleerenerjiye dönüş yapmaktadır. Ülkeler ne kadar nükleer enerjiyi eleştirseler de nükleer enerjisantrallerinden vazgeçmenin mümkün olmayacağının bilincinde olarak ülkelerinde gerekliyatırımları yapmışlardır. Bu durum bize nükleer santralden vazgeçmemin mümkünolmadığını, enerji krizi nedeniyle en yeşil enerji savunucuların dahi yıllar öncesindenyatırımını nükleer enerjiye yaptığını göstermektedir.