Millî Mücadele Dönemi Anadolu Basınında Makalelerin Dilinden Birinci İnönü Muharebesi
Şu kitabın bölümü:
Tansü,
Y.
E.
(ed.)
2023.
Tarih Alanında Seçme Yazılar- II.
Özet
Birinci Dünya Savaşı sona erdiğinde İtilaf Devletleri, içlerinde Osmanlı Devleti’nin de bulunduğu İttifak Devletleri ile imzalanacak barış antlaşmalarının şartlarını görüşmek üzere 18 Ocak 1919’da Paris’te bir konferans toplamışlardır. Konferansın 6 Mayıs’ta yapılan toplantısında, Yunanistan’ın İzmir’e asker çıkarmasına karar verilmiştir. Bundan sonraki süreçte hazırlıklarını tamamlayan Yunan birlikleri, 15 Mayıs 1919 sabahı İzmir’de karaya çıkmışlardır. Her ne kadar konferansta Yunanistan’ın işgal bölgesi İzmir Sancağı ile Ayvalık ilçesi olarak sınırlandırılmış olsa da ilerleyen süreçte Yunan Ordusu bunu vahşi bir işgale dönüştürmüş ve Anadolu’nun içlerine kadar ilerlemiştir. Yunanlıların bu ilerleyişi, kuva-yı millîye düşüncesinin doğmasını sağlamıştır. Batı Anadolu’nun farklı bölgelerindeki vatansever asker, esnaf, eşraf, aydın ve diğer yerel gönüllüler bölgelerinde kurdukları kuva-yı milliye birlikleriyle bu işgalleri durdurmaya çalışmışlardır. Bu bölgesel direnişlere rağmen karşısına çıkacak düzenli bir ordunun olmayışı Yunanlıların işini kolaylaştırmıştır, ta ki 1921 yılının Ocak ayına kadar. Diğer yandan Yunanistan’da yapılan 1920 seçimleri sonunda Megali İdea’nın aşırı savunucularından Başbakan Venizelos, iktidarı kaybetmiş ve ülkeyi terk etmiştir. Yurt dışında olan Kral Konstantin ise yeniden ülkesine dönerek tahta oturmuştur. Yeni Kral, kendisinin ve hükümetinin dış politikada Venizelos siyasetinin takipçileri olduklarını göstermek için Yunan Ordusu’na ilerleme emri vermiştir. Bunu yaparken aynı zamanda silah zoruyla Türklere Sevr Antlaşmasını kabul ettirmeyi de ummuştur. 6 Ocak 1921’de başlatılan Yunan birliklerinin ilerleyişi, 9-10 Ocak günlerinde İnönü mevzilerinde yaşanan muharebeler neticesinde durdurulmuştur. Türk Kurtuluş Savaşı’nın dönüm noktalarından biri olan Birinci İnönü Muharebesi’nde genç Türk Ordusu rüştünü ispat etmiştir. Elde edilen bu başarı yurtta sevinçle karşılanmış, zafere susamış halkın moralini yükseltmiş, Milli Mücadele hareketine moral ve motivasyon açısından çok ciddi katkılar sağlamıştır. Milli Mücadele Dönemi basını da yaşananlara duyarsız kalmamış ve bu başarıyı sayfalarına taşıyarak sevince ortak olmuştur. Bu çalışmada Birinci İnönü Muharebesi’nde elde edilen bu başarının, Milli Mücadele Dönemi Anadolu basınında nasıl yankılandığı makaleler üzerinden ele alınmış ve makalelerin dilinden verilmeye çalışılmıştır.