Devlet ile kendisini meydana getiren milleti/halkı arasında ciddî bir ünsiyet bulunmaktadır. Maddî ve manevî açılardan ele alınabilecek olan devlet-millet bağı, farklı farklı alanlarda boy gösteren unsurlar çerçevesinde kendisini gösterir. Bahse konu unsurlar arasında bulunan vergiler, devletin ayakta kalabilmesi noktasında oldukça önemlidirler. Bundan ötürüdür ki; Osmanlı İmparatorluğu, hâne reislerini ve her türlü maddî varlığını kayıt altına alma çabasına girmiş ve “temettüât defteri” adı verilen kayıtlar tutulmuştur. 

Bu çalışmada; günümüzde İzmir’e bağlı bir ilçe hüviyetinde bulunan Kiraz’ın (Keles) XIX. yüzyılın ilk yarısındaki durumu incelenmiştir. Bahse konu incelemeler, 1845 yılında kaydedilmiş olan ve Keles bünyesindeki yerleşim birimleri hakkında bilgiler içeren temettüât defterleri doğrultusunda yapılmıştır. Bu gerekçeyledir ki; “Giriş” kısmı, “makalenin asıl kaynağı” olarak ifade edebileceğimiz temettüât defterleri hakkında bilgiler içermektedir. Temettüât defterleri hakkında bilgi verilmesinin ardından, daha önce bir teze konu olmuş olan bu verilerin nasıl kullanıldığına ilişkin açıklama yapılmış ve Keles’e dair tutulan defterlerin “arşiv tasnif numaraları” paylaşılmıştır. Akabinde başlayan ilk bölüm, Keles’in coğrafî özelliklerini ve tarihini ele almaktadır. Bu bölüm, birtakım harita ve tablolar vâsıtasıyla da desteklenmiştir. Sonrasında, asıl kısma geçilmiş ve Keles’te kullanılan isimler ve lâkaplar hakkında bilgi verilmiştir. Temettüât defterlerinde kayıtlı bulunan hâne reislerine ilişkin bilgiler ise, “Ekler” kısmında paylaşılmıştır.