21. Yüzyılda Dünya Çapında Sperm Parametrelerinde Düşüş: Yaşam Tarzı ve Çevresel Faktörlerin Güncel Etkileri Üzerine Sistematik Bir Analiz
Şu kitabın bölümü: Gölcük, Y. (ed.) 2025. Sağlık Bilimlerinde Teorik ve Klinik Perspektifler.

Oya Korkmaz
Malatya Turgut Özal Üniversitesi

Özet

İnfertilite, en az bir yıl boyunca düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye rağmen klinik olarak gebelik elde edilememesi durumu olarak tanımlanmaktadır ve dünya genelinde önemli bir halk sağlığı sorununu teşkil etmektedir. Erkek faktörü, infertilite vakalarının yaklaşık %20’sinde birincil etken olarak yer alırken, toplam infertilite olgularının %30-40’ına önemli katkı sağlamaktadır. Erkek infertilitesinin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi için semen analizi gibi temel tanı yöntemleri ile sperm parametrelerinin analiz edilmesi gereklidir. Anormal bulgular söz konusu olduğunda, hormonal değerlendirme ve ileri tetkiklere başvurulması önerilmektedir. Son yıllarda, erkek fertilitesinde küresel çapta önemli bir azalma gözlemlenmiş olup, bu azalmanın çok faktörlü bir etiyolojisi olduğu ortaya konmuştur. Çevresel toksinler, obezite, sigara, alkol kullanımı gibi bireysel yaşam tarzı faktörleri, sperm üretimi ve kalitesini olumsuz etkileyen ana etkenler arasında yer almaktadır. Özellikle endokrin bozucu kimyasallar, ağır metaller ve mikroskopik toksinlere maruz kalma, spermatogenezi olumsuz yönde etkileyerek semen kalitesinde ciddi düşüşlere yol açmaktadır. Yapılan deneysel ve epidemiyolojik çalışmalar, çevresel maruziyetin spermatogenetik süreçler üzerindeki toksik etkilerini doğrulamaktadır. Erkek fertilitesindeki bu azalma, biyolojik, çevresel ve yaşam tarzı faktörlerinin birleşik etkilerinden kaynaklanmakta olup, bu faktörlerin detaylı bir şekilde ele alınarak uygun tedavi ve önleyici stratejilerin geliştirilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu bölümde, erkek üreme sistemini olumsuz etkileyebilecek faktörlerin üreme toksisitesine olan etkileri kapsamlı bir şekilde incelenmiş ve çeşitli açılardan değerlendirilmiştir.

Kaynakça Gösterimi

Korkmaz, O. (2025). 21. Yüzyılda Dünya Çapında Sperm Parametrelerinde Düşüş: Yaşam Tarzı ve Çevresel Faktörlerin Güncel Etkileri Üzerine Sistematik Bir Analiz. In: Gölcük, Y. (ed.), Sağlık Bilimlerinde Teorik ve Klinik Perspektifler. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub692.c2930

Lisans

Yayın Tarihi

24 March 2025

DOI