
Metropoliten Ölçekte Kır ve Kent Nüfusunun Tespiti: Ordu İli Araştırması (2013-2023)
Şu kitabın bölümü:
Çalışkan Ercan,
S.
(ed.)
2025.
Güncel Kent, Çevre, Yerel Yönetim Politikaları ve Uygulamaları.
Özet
Bu çalışmanın temel amacı il belediyesinden büyükşehir belediyesine dönüşen son il olan Ordu ilinde Türkiye İstatistik Kurumu’nun mahalle düzeyindeki verilerinin kullanılarak kır ve kent nüfusunun tespit edilmesidir. Böylelikle farklı boyut ve dönemleri kapsayan örnek il araştırmalarına 2013-2023 dönemini kapsayan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verileriyle literatüre katkı sağlamak hedeflenmektedir. Kırsal nüfusun hesaplanma yönteminde; il belediyesi döneminde “köy ve belde belediyesi” iken büyükşehir belediyesine dönüştükten sonra “mahalle” olarak tanımlanan idari birimler kent nüfusunu oluşturan mahallelerden ayrılmaktadır. Kırsal ve kentsel demografik değişimin daha gerçekçi olarak ortaya konularak gelecekteki çalışmalara referans olacağı inancıyla il belediyesinden büyükşehir belediyesine dönüşen son il olan Ordu ilinde Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2013-2023 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi mahalle düzeyindeki verileri kullanılarak 19 ilçenin tüm mahallelerinde ayrı ayrı kır ve kent nüfusu tek tek hesaplanarak kırsal ve kentsel nüfus değişimi ile kırsal ve kentsel nüfusun toplam nüfusa oranı yıl bazlı olarak ortaya konulmaktadır. Elde edilen bulgulardan Ordu’da kırsal mahallelerdeki nüfusun azalma eğilimindeyken kentsel mahallelerdeki nüfusun artma eğiliminde olduğu, dolayısıyla toplam kır nüfusunda büyük oranda azalma olduğu, 2013-2023 yılı Türkiye İstatistik Kurumu’nun Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verileri karşılaştırıldığında kır nüfusunun en fazla olduğu ilçe sıralamasında değişimin olduğu, ilin toplam nüfusunun kır ve kent nüfusuna oranında ise son on yıllık dönemde sürekli şekilde değişim yaşandığına ulaşılmaktadır. Dolayısıyla kırsal niteliğini devam ettiren mahallelerin kent nüfusuna dahil edilmesinin yerel kamusal stratejilerin geliştirilmesinde, uygulanmasında ve sonuçlandırılmasında başarıyı önleyebilecek faktör olabilme ihtimali değerlendirilmekte, ilin toplam nüfusunun kent nüfusu olarak tanımlanmasının şehrin yerel politikalarının etkin ve verimli sonuçlar doğurmasında engel oluşturmaması için büyükşehir belediyelerindeki nüfusun daha doğru tespit edilmesi önerilmektedir.