İşletme Dışı Büyüme Stratejileri; Holdingleşme
Şu kitabın bölümü:
Kırcı Altınkeski,
B.
&
Buğan,
M.
F.
(eds.)
2023.
Finansal Piyasaların Evrimi: Bankacılık, Risk Yönetimi, Piyasa ve Kurumlar.
Özet
Bu çalışma, 1850’li yılarda Amerika’da ortaya çıkan ve daha sonra dünyanın diğer ülkelerinde uygulanmaya başlanan işletme dışı büyüme stratejisinden “holdingleşme” üzerinde yapılmıştır. Şirketler, üretim süreçlerini daha iyi bir düzeye getirmek, üretimde yeni teknoloji kullanmak, uluslararası alana açılmak, ekonomik krizlerden doğan riskleri paylaşmak, vergi kolaylıklarından yararlanmak, ellerindeki fonları tek tek yatırıma dönüştürmek yerine birleştirerek daha verimli hale getirmek gibi nedenler ile holdingleşmeye gitmektedirler. Ülkemizde, cumhuriyet kurulduktan sonra uzun bir süre özel işletmelerin sayısının yetersiz olması, yasal düzenlemelerin eksikliği ve işletme büyüklükleri nedenleriyle diğer dünya ülkeleri ile kıyaslandığında holdingleşmeye çok geç başlandığı görülmektedir. Buna rağmen ülkemizdeki şirketler, diğer dünya ülkelerine göre çok daha hızlı bir şekilde holdingleşmeye gidebilmektedirler. Ülkemizde kurulan holdinglerden uluslararası düzeyde faaliyette bulunan az sayıda holding bulunmaktadır. Özelikle bu holdingler uzmanlaşmadan uluslararası piyasalara girdiklerinden uluslararası piyasalarda çok fazla başarılı olamamakta ve uluslararası düzeyde pek fazla marka değeri oluşturamamaktadırlar. Ülkemizdeki holdinglerin uluslararası holding olma yolunda çaba göstermeli gerekmektedir. Bu da ancak uzman oldukları ve iyi yaptıkları işi, uluslararası alana taşımaları ile mümkün görünmektedir. Çalışmada, holdingleşmenin dünyadaki ve ülkemizdeki tarihsel gelişimi ile yasal statüsü üzerinde durulmuştur. Şirketleri holdingleşmeye iten başlıca nedenler ve holdingleşmenin asıl amacının ne olduğu, belirlenmeye çalışılmıştır. Ülke ekonomisinin ve sermaye piyasalarının gelişimine katkı sağlayan holdinglerin kuruluş şekli ve türleri anlatılmaya çalışılmıştır. Holdinglerde yönetim işlevi, hâkim şirket ve bağlı şirket kapsamında değerlendirilmiş, muhasebe kayıtları ve hesap planları ayrı ayrı anlatılmıştır. Holdingleşmenin yararları ve zararları sıralanarak sonuç kısmında, holdingleşme üzerine kısa bir değerlendirme yapılmıştır.