Bir Otoregülasyon Yöntemi Olarak Hız Temelli Antrenman Yaklaşımı
Şu kitabın bölümü:
Aslan,
C.
S.
&
Karakulak,
İ.
(eds.)
2024.
Antrenman Biliminde Performans Üzerine Analitik İncelemeler.
Özet
Bir bireyin tek bir denemede başarıyla kaldırabileceği maksimum yük olarak tanımlanan tek tekrarlı maksimum (1TM), kuvveti değerlendirmek için yaygın olarak kabul edilen bir ölçüttür ancak 1 TM ve çok tekrarlı maksimum yüklerin sıkça kullanılmasına rağmen, literatürde yer alan birçok çalışmada bazı dezavantajlarının bulunduğundan da bahsedilmektedir. Örneğin; 1TM ve çok tekrarlı maksimum yüklerin kullanılmasının, bir sporcunun yaşam stresinden, antrenman ve yarışmanın genel hacmi ve yoğunluğundan ya da belirli antrenman uyarıcılarına yanıt olarak ortaya çıkan fizyolojik adaptasyonlardan etkilenebilen kuvvet özelliklerindeki değişkenliği ele almada yetersiz olduğu belirtilmektedir. Yine, TM yüklerinin, artan antrenman stresine ve yorgunluğa neden olabileceği ve iskelet kası lifi bileşimindeki performans sonuçlarını olumsuz etkileyebileceği bildirilmiştir. Ayrıca, 1TM’nin yanlış uygulanması ile acemi sporcularda yaralanma olasılığını artırması, hızlı değişebilen kuvvet seviyelerinden dolayı optimal antrenman yükünü belirlemek için sıklıkla test yapılmasına gerek duyulması, büyük sporcu grupları için oldukça zaman alıcı olması ve pratik olmaması gibi dezavantajlardan da bahsedilmektedir. Bu nedenle, kuvvet çalışmaları için tekrarlı maksimum uygulamasına alternatif uygulamalar da önem kazanmış ve tekrarlı maksimum yöntemiyle ilişkili sınırlılıklara bir alternatif olarak otoregülasyon yöntemi geliştirilmiştir. Otoregülasyon kavramı, “Sporcuların bireysel adaptasyon oranlarına göre antrenman reçetelerini değiştiren bir direnç antrenmanı periyotlama yöntemi” olarak tanımlamıştır. Bu yaklaşım, her sporcunun fizyolojik tepkilerini ve toparlanma yeteneklerini dikkate alarak daha kişiselleştirilmiş bir antrenman rejimine olanak tanır. Otoregülasyon yöntemleri arasında Hız Temelli Antrenman Programı önemli bir yer tutmaktadır. Bu program; kritik bir değişken olarak hareket hızını vurgulayan sistematik bir kuvvet antrenmanı yaklaşımını temsil eder. Bu çalışmanın amacı, Hız Temelli Antrenman Programı’nın literatürde yer alan çalışmaların ortaya koyduğu bilgilerin analizi ve sentezi ile ayrıntılı olarak ortaya konmasıdır.