Akka Mutasarrıfı Ahmet Ziver Paşa ve Sancak Hakkındaki Layihası (1885)
Şu kitabın bölümü:
Yılmaz,
E.
S.
(ed.)
2024.
Sosyal Bilimler Alanında Akademik Araştırma ve Değerlendirmeler-III.
Özet
Akka Sancağı Mutasarrıfı Ahmet Ziver Paşa, 1884-1885 senelerinde görev yaptı. Uzun yıllar devlete çeşitli memuriyetlerde hizmet etme imkanı bulmuştu. Akka’ya atandıktan sonra bölgeyi tanıma fırsatı bulmuş ve buradan ayrılmadan önce sancağın mamur hale gelmesi, ahalinin refah düzeyinin artırılmasına yönelik düşüncelerini içeren bir layiha kaleme aldı. Bu layihayı Eylül 1885’de Babıali’ye sundu. Layihasında bölgenin sosyal ve ekonomik durumu, tarihi geçmişi, coğrafi ve stratejik konumu, nüfus durumu ve imar faaliyetlerine dair tespitlerine yer verdi. Özellikle bölge halkının fakirleşmesine neden olan vergi uygulamaları, askerlik sisteminin bedel ödenmesi şeklinde yapılmasının sakıncaları, ahalinin elindeki arazilerin hukuki olmayan yollarla el değiştirmesi ve bölgenin Hıristiyan grupların yerleşme alanı haline gelmesinin yarattığı sakıncaları dile getirmişti. Ahalinin refah düzeyinin artırılması için ticaretin gelişmesi gerektiğini ve bunun için ilk başta demiryolu yapmak suretiyle Akka Sancağı dahilinde kaza ve kasabaların Şam’a kadar uzanacak şekilde birbirine bağlanmasını önerdi. Akka limanının yeniden düzenlenerek diğer büyük limanlar gibi işletilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Sancaktaki kasabalarda yol, köprü, karakol, hapishane, hastane ve mesire alanları inşasını düşündü. Halkın ziyaret ettiği ve yıkık halde bulunan zaviye ve diğer mekânları tamir ettirdi. Ziver Paşa’nın layihasında yer verdiği tespit ve önerilerinin bir kısmı bizzat kendi döneminde bir kısmı ise ilerleyen yıllarda peyderpey uygulandı.