Kayırmacılık, nesnel ölçütler yerine kişisel önyargılara dayalı olarak bireylere ayrıcalıklı muamele edilmesiyle karakterize edilen yaygın bir sosyal olgudur. Bu uygulama, işyerleri, eğitim kurumları ve siyasi ortamlar dahil olmak üzere çeşitli bağlamlarda ortaya çıkabilir ve kurumsal kültür, çalışan morali ve yönetişim için önemli etkilere yol açabilir.

Kurumsal ortamlarda, kayırmacılık genellikle çalışanlar için eşitsiz fırsatlarla sonuçlanır; belirli kişiler, yöneticiler veya yönetim tarafından tutulan kişisel ilişkiler veya önyargılar nedeniyle terfi, proje atamaları veya tanınma gibi avantajlar elde eder. Bu, göz ardı edildiğini veya değersiz görüldüğünü hissedenler arasında kızgınlık ve kopukluğu teşvik ederek toksik bir çalışma ortamı yaratabilir.

Kayırmacılık, nepotizm ve kronizm gibi diğer ayrıcalıklı muamele biçimleriyle de kesişebilir. Nepotizm, aile üyelerine ayrıcalıklı muamele anlamına gelirken, kronizm arkadaşları veya ortakları kayırmayı içerir. Her iki uygulama da kişisel ilişkiler liyakate dayalı değerlendirmelerden önce geldiği için çıkar çatışmalarına ve yolsuzluğa yol açabilir. Bu uygulamaların etkileri bireysel deneyimlerin ötesine geçerek kuruluşların ve siyasi sistemlerin genel işleyişini etkiler.

Bu bağlamda son yıllarda kayırmacılık örgütler için özellikle istihdamda çok konuşulan bir kavram haline gelmiştir. Buradan hareketle çalışmanın amacı, kayırmacılık kavramını tanımlayarak örgütlerde kayırmacılık uygulamalarını, türlerini, kayırmacılığın nedenlerini ve sonuçlarını, kayırmacılığı etkileyen faktörleri ortaya koymaktır.