Bu çalışmanın amacı, Osmanlı iktisadi ve sosyal hayatının mihenk taşlarından olan esnaf birliklerinin yürüttükleri faaliyetleri kurumsallaşma teorisinin önemli çıktılarından biri olan zorlayıcı izomorfizm teorisiyle incelemektir. Bu bağlamda yürütülen faaliyetlerin hangi açıdan zorlayıcı izomorfizmle ilişkilendirilebileceği tartışılmıştır. Çalışmadaki ilişkisel çıkarımları ortaya koyabilmek için nitel araştırma tekniklerinden belge analizi yöntemi kullanılarak İstanbul’a ait, 1765-1767 tarihlerini kapsayan 25 Numaralı Kadı Sicili incelenmiştir. İncelenen mahkeme defterlerinden, esnaf nizamlarına ait elde edilen dava kayıtlarına göre esnaf ve devletin ortaklaşa kontrolü ile esnafların yürüttükleri faaliyetlerin benzeştiği tespit edilmiştir. Bu tespit neticesinde nizamların sağladığı hegemonyanın, zorlayıcı izomorfizm teorisi bağlamında esnaf faaliyetlerine sirayet ettiği görülmüştür. Gerçekleştirilen analizde esnafların, esnaf nizamnamelerini dikkate alarak benzer davranış kalıpları çerçevesinde faaliyet yürütmesinin zorlayıcı izomorfizm teorisiyle açıklanabileceği tespit edilmiştir. Yapılan çalışma neticesinde Osmanlı esnaf teşkilatına farklı bir perspektiften bakılmış olup ulaşılan bulguların literatüre katkıda bulunacağı düşünülmektedir.