Türk Devletleri Teşkilatı’nda Ekonomik İşbirliği ve Enerji Politikalarının Mali Yansımaları
Şu kitabın bölümü: Ela, M. & Albayrak, M. (eds.) 2024. Güncel Mali Araştırmalar.

Murat Albayrak
Çukurova Üniversitesi

Özet

Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından bölgedeki Türk devletlerinin bağımsızlıklarını kazanması Hun ve Göktürk devletlerinden beri arzulanan turan ülküsünün gerçekleşmesinin önünü açmıştır. Bu amaçla ilk adımlar 1992 yılında Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirveleri ile atılmıştır. Kurumsal temellerinin 2009’da Nahçıvan Anlaşması’yla oluşmaya başladığı entegrasyon 2021 yılında Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) adını almıştır. Bugün TDT Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Türkiye ve Özbekistan ile beş asil üye, Türkmenistan, Macaristan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile üç gözlemci ülke ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatı’nın gözlemci kuruluş ile faaliyetlerini yürütmektedir. Bugüne kadar yapılan zirve toplantılarıyla 30 alanda işbirliği alanı tespit edilmiş ve bu alanda çalışmalar hızlanmıştır. Bu işbirliklerinin en önemlilerinden biri de Türk Dünyası 2040 Vizyonu Belgesinde yer alan ekonomik ve sektörel işbirliği başlığı adı altındaki enerji işbirliğidir. Enerji işbirliğini bu derece önemli kılan husus TDT ülkelerinin enerji üretim potansiyelidir. Azerbaycan, Türkmenistan ve Kazakistan gibi ülkelerin kamu bütçelerinin gelir kısmı genellikle petrol, doğalgaz ve mineraller gibi doğal kaynaklardan elde edilen gelirlerle sağlanmaktadır. Buna ilaveten stratejik konumundan dolayı Türkiye’nin TDT ülkeleri ile Avrupa arasındaki bağlantı noktasında olması ayrı bir güç potansiyelidir. Diğer taraftan Türkiye’nin de ciddi bir enerji ithalatçısı ülke olması TDT ülkeleriyle geliştireceği işbirlikleriyle enerji arz güvenliğini güçlendirmesi ve enerji ithalatının kamu bütçesine olan yükünü hafifletmesi açısından bir kazanım olacaktır. Enerji işbirliğinin başarıyla sağlanması TDT ülkeleri arasında bir kazan-kazan politikasının gerçekleşmesine yardımcı olacaktır. Bu doğrultuda çalışma öncelikle TDT’nın kuruluş sürecini tarihsel açıdan ele almaktadır. Ardından ekonomik işbirliği çerçevesinde atılan adımları göstererek TDT ülkelerinin makroekonomik göstergelerini veri setlerinden yararlanarak sergilemektedir. Son olarak ise enerji sektörü üzerinde TDT ülkelerinin potansiyelini ortaya koyarak karşılıklı kazanımların neler olduğunu ortaya koymaktadır. Çalışma sonucunda enerji sektörünün öncelikli alan olarak belirlenmesinin TDT’nın gelişiminde önemli katkı sağlayacağı tespit edilmiştir.

Kaynakça Gösterimi

Albayrak, M. (2024). Türk Devletleri Teşkilatı’nda Ekonomik İşbirliği ve Enerji Politikalarının Mali Yansımaları. In: Ela, M. & Albayrak, M. (eds.), Güncel Mali Araştırmalar. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub577.c2372

Lisans

Yayın Tarihi

22 December 2024

DOI

Kategoriler