Olumlu ve Olumsuz Mizah Tarzları: Ergenlerde Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi
Şu kitabın bölümü:
Gündüz,
Z.
(ed.)
2024.
Eğitim Bilimlerinde Güncel Araştırmalar.
Özet
Bu araştırma, ergenlerde mizah tarzlarının cinsiyet, doğum sırası, liseye giriş sınavı puanı, sınıf düzeyi, okul türü ve okulun bulunduğu yer gibi çeşitli değişkenlere göre nasıl farklılaştığını incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, mevcut durumu betimlemeyi amaçlayan kesitsel bir tarama çalışmasıdır. Çalışma, 300 kız ve 265 erkek olmak üzere toplam 565 ergen üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, Martin ve diğerleri (2003) tarafından geliştirilen ve Yerlikaya (2003) tarafından Türk kültürüne uyarlanan Mizah Tarzları Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 27 paket programı kullanılmıştır. Verilerin normal dağılım gösterip göstermediği Skewness ve Kurtosis değerleri ile kontrol edilmiştir. İki kategorili değişkenlerde bağımsız gruplar için t-Testi, üç veya daha fazla grupların karşılaştırılmasında tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmış ve anlamlı farkların kaynağını belirlemek için LSD testi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, cinsiyetin mizah tarzları üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu görülmüştür. Kız ergenler, olumlu mizah tarzlarını erkeklere kıyasla daha sık kullanırken, erkek ergenler olumsuz mizah tarzlarını daha sık tercih etmiştir. Doğum sırası değişkenine göre, ilk üç doğum sırasındaki ergenlerin olumlu mizah puanları, dördüncü sıradaki ergenlerden anlamlı şekilde daha yüksek bulunmuştur. Liseye giriş sınavı puanı yüksek olan ergenlerin olumlu mizah puanları, orta ve düşük puanlı gruplara kıyasla anlamlı derecede yüksekken, olumsuz mizah puanlarında herhangi bir anlamlı farklılık saptanmamıştır. Okul türüne göre yapılan analizlerde, Fen/Anadolu Lisesi ve Sosyal Bilimler Lisesi öğrencilerinin olumlu mizah puanları diğer lise türlerinden anlamlı şekilde yüksek bulunurken, olumsuz mizah tarzlarında anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Ayrıca, okulu şehir merkezinde bulunan ergenlerin olumlu mizah puanlarının, kasaba veya taşrada eğitim gören ergenlerden daha yüksek olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, mizah tarzlarının ergenlerde cinsiyet, sosyo-kültürel bağlam ve akademik başarı gibi faktörlerden etkilendiği ortaya konmuştur.