Külliyat-ı Tarih’in XV-XVI. Yüzyıla Ait Nüshaları Üzerine Değerlendirme
Şu kitabın bölümü:
Kırcı Çevik,
N.
(ed.)
2023.
Sosyal Bilimler Üzerine Araştırmalar - II.
Özet
Külliyat-ı Tarih, döneminin önemli tarih kitaplarının derlendiği bir külliyat olma özelliğine sahiptir. Timurlu hükümdarı Sultan Şâhruh’un (öl.1447) isteği üzerine, dönem tarihçisi Hâfız-i Ebrû (öl.1430) tarafından hazırlanan tarih eseridir. Örnekleri verilmeye başlanan, resimli tarih geleneği kapsamında ele alınmış eserin, bir adet resimli, üç adet resimsiz nüshası olduğu bilinmektedir. Resimsiz nüshalardan sadece ikisi tezhiplidir. Tezhipsiz ve tamamlanmamış sadece bir nüsha günümüze kadar ulaşmıştır. Külliyat-ı Tarih’in resimli nüshası, günümüzde T.C. Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı TSM. B.282’de kayıtlıdır. Diğer nüshalar İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi Damat İbrahim Paşa (Nr. 919), Hekimoğlu Ali Paşa (Nr. 703) ve Nuruosmaniye Kütüphanesinde (Nr. 3267) korunmaktadır. Çalışmamızda bahsi geçen eserin bir dünya tarihi olarak defalarca çoğaltılmaması ve çok sayıda nüshasının olmaması, Külliyat-ı Tarih’in, tamamlandıktan sonra çok da benimsenmediğine, popüler olmadığına işaret ederken, bir yandan da metnin, aslında Sultan Şâhruh’un ilgi ve amaçlarını karşılamak üzere yazılmış olduğunu da gösterir. Çalışmamızda, Külliyat-ı Tarih eserinin içeriği, resimli ve resimsiz nüshalarının hazırlanma süreci ve kodikolojik özellikleri üzerine değerlendirmeler yapılacaktır.