Hizmetkar Liderlik
Şu kitabın bölümü:
Durmuş,
G.
(ed.)
2024.
Liderlik Dinamikleri Üzerine Araştırmalar II.
Özet
İnsanlığın var olduğu andan itibaren süreçleri ve insanları yönetmek her zaman bir gereksinim olmuştur. Bu gereksinimin nedeni olayları, durumları ve geleceği bir düzene oturtmak ve sağlıklı kararlar alınabilmesini sağlamaktır. Bazen bilinçli bazen de bilinç dışı bir şekilde yapılan liderlik, birçok kapıyı aralarken bu sürecin bilim alanında araştırma konusu olması ise yakın zamana denk gelmektedir. Klasik liderlik yaklaşımlarının artık cevap bulmadığı bazı liderlik davranışları bilim insanlarını farklı arayışlara itme gereksinimini doğurmuştur. Bu bağlamda “Modern Liderlik Teorileri” çatısı altında birçok liderlik yaklaşımını görmek olanak dahilindedir. Özellikle hızla değişen ve gelişen dünyada liderlik algılarında da değişim ve gelişim göze çarpmaktadır. İnsan odaklı dönüşümün yaşandığı yirminci yüzyılda “Dönüştürücü Liderlik”, “Demokratik Liderlik”, “Vizyoner Liderlik”, “Otantik Liderlik” gibi yeni liderlik yaklaşımları modern dönemde bilimsel olarak karşımıza çıkarken literatürde kendisine yer bulan liderlik anlayışlarından biri de “Hizmetkar Liderlik” olmuştur.
İlk kez 1970 yılında Greenleaf tarafından “Servant as Leader” başlıklı makalesinde konu edilen Hizmetkar Liderlik, özellikle 90’lı yılların başında yoğun bir araştırma konusu olduğu görülmektedir. Söz konusu makale, özellikle lider özelliklerine yoğunlaşmıştır. Ancak yine Greenleaf (1972) “The Institution as Servant” isimli bir makale yayınlamış ve bu sefer sadece lider pozisyonundaki bireylerin değil aynı zamanda örgütlerin de hizmetkar liderlik yapma süreçlerine değinmiştir. Bu bağlamda Hizmetkar Liderlik, tek taraflı değil çok taraflı bir sürecin parçaları haline gelmiştir. Hizmetkar lider, salt bir şekilde hizmet etmeyi değil takipçileri için ortak ‘iyi’yi sağlamak ve çalışanların gelişimine katkı sunmak olarak tanımlanabilecektir (Page ve Wong, 2000). Bu durumda lider, gerektiğinde özverili olmalı, takipçilerin gereksinimini karşılamalı ve kendisi gibi lider yetiştirebilmelidir (Matteson ve Irving, 2006).