Ekonomik Büyüme ve Vergi İlişkisi: Türkiye İçin Bir Uygulama
Şu kitabın bölümü: Ertürkmen, G. (ed.) 2024. Güncel Makro İktisat Uygulamaları.

Caner Dilber
Çankırı Karatekin Üniversitesi

Özet

Gelir vergisi, kurumlar vergisi ve mal ve hizmet vergisi, ekonomik büyüme üzerinde önemli etkilere sahiptir. Gelir vergisi, bireylerin elde ettikleri gelir üzerinden alınan bir vergi türüdür ve bireylerin harcama gücünü doğrudan etkileyerek, tüketim seviyeleri ve yaşam standartları üzerinde belirleyici bir rol oynar. Gelir vergisindeki artış, tasarruf oranlarını düşürebilirken, azalış ise harcama gücünü artırarak ekonomik büyüme seviyesini arttırabilir. Kurumlar vergisi ise şirketlerin elde ettikleri kar üzerinden alınan vergidir. Bu vergi, işletmelerin yatırım kararlarını doğrudan etkileyerek, ekonomik aktivite ve istihdam oranları üzerinde belirleyici bir rol oynamaktadır. Yüksek kurumlar vergisi oranları, yatırım iştahını azaltabilirken, düşük oranlar daha fazla yatırım ve yenilikçiliği teşvik edebilir. Mal ve hizmet vergisi ise tüketim üzerindeki etkisi sebebiyle ekonomik büyümeyi dolaylı olarak etkiler. Mal ve hizmet vergisi oranlarının yüksek olması, tüketici harcamalarını kısıtlayabilir. Ancak, bu tür vergilerin doğru bir şekilde yönetilmesi, kamu hizmetlerinin daha iyi finansmanını sağlayarak, sosyal refahın artırılmasına katkıda bulunabilir. Sonuç olarak, bu vergilerin tasarımı ve uygulanması, ekonomik büyüme, istihdam ve sosyal eşitsizlik gibi konular üzerinden ekonomik refahın seviyesini belirlemektedir. Etkili bir vergi politikası, ekonomik refahı arttırarak, toplumun genel yaşam kalitesini yükseltebilir. Bu çalışmada mal ve hizmet, gelir ve kurumlar vergisinin kişi başına düşen gelir artışı üzerindeki etkisi Türkiye üzerinde 1990-2020 yıllarını kapsayacak şekilde araştırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre gelir vergisi ve mal ve hizmet vergisi ile kişi başına düşen gelir artışı arasında uzun dönem için negatif ve istatistiki olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Kurumlar vergisinin ise uzun dönemde kişi başına düşen gelir artışını etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır.

Kaynakça Gösterimi

Dilber, C. (2024). Ekonomik Büyüme ve Vergi İlişkisi: Türkiye İçin Bir Uygulama. In: Ertürkmen, G. (ed.), Güncel Makro İktisat Uygulamaları. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub495.c2066

Lisans

Yayın Tarihi

26 October 2024

DOI

Kategoriler