1990’dan 2020’ye Yozlaşmanın İzlerini Popüler Şarkı Sözlerinde Aramak: Semantik ve Metaforik Bir Analiz
Şu kitabın bölümü:
Yağbasan,
M.
(ed.)
2024.
Sosyal Bilimler Alanında Akademik Araştırma ve Değerlendirmeler-II.
Özet
Gerek eski yazıtlara gerekse linguistiğin teorik yaklaşımlarına göre insanoğlu tarafından müziksel faaliyetlerin özellikle doğa ve hayvan seslerinin taklit edilmesi marifetiyle ortaya çıktığı bilinmektedir. Dolaysıyla bu eylemselliğin ilk çağ uygarlıklarına dayandığını söylemek mümkün görünmektedir. Zaman içerisinde evrensel bir yapıya bürünen müzik uğraşı, tarihten günümüze kullanılan bir iletişimsel eylem ve paylaşım aracı şeklinde tanımlanmaktadır. Aynı zamanda bireyin ruh dünyasının aynası olan müzik, bir sanatsal faaliyet olmanın yanı sıra şüphesiz duygu ve düşüncelere de eşlik etmektedir. Kültürel kodları da içinde barındıran bu eylem, dijital platformların gelişmesiyle birlikte daha kolay ulaşılabilen kolektif bir etkinlik halini almıştır. Dolayısıyla bir endüstri sektörü haline dönüşen ve hızla tüketilen müzik, doğal olarak sanatsal naifliğini yitirerek zamanla bir dekadenz sürecine girmiştir denilebilir. Tüketilmeye meyilli, muhtaç ve müsait olan tüm popüler ürünlerde olduğu gibi şarkı sözlerinin ve müziklerin de bu süreçten etkilenmemesi kuşkusuz kaçınılmazdır.
Bu araştırma söz konusu bu paradigmaya dayalı olarak 1990’dan ve 2020’ye değin hit şarkı sözleri içeriklerinde meydana gelen değişim ve dönüşümlerin dil yozlaşmasındaki boyutlarını ortaya koymayı hedeflemektedir. Zira bir ‘tını’ olarak tanımlanan müziğin en önemli yapı taşlarından biri de şüphesiz müziğin sözleridir. Toplumsal yaşam içerisinde önemli bir konuma sahip olan ve süreç içerisinde sanatsal perspektiften uzaklaşan şarkı sözlerinin menfi yöndeki bu yozlaşma sürecinin bilimsel verilere dayalı olarak analiz edilmesi bu çalışmayı anlamlı kılmaktadır. Geniş toplumsal kitleler tarafından takip edilen ve tüketilen şarkı sözlerinin kültürel dinamiği oluşturan dil ve iletişim yeteneklerini hangi ölçüde yozlaştırdığının tespit edilmesi bu açıdan önem arz etmektedir. “1990’lı ve 2020’li yıllar arasında şarkı sözleri belirgin şekilde yozlaşmıştır” şeklindeki temel hipotezden hareket edilerek yürütülen bu araştırmada dönemsel olarak seçilen hit şarkı sözleri ile sınırlı tutulmuştur. Bu bağlamda 1990 yılından başlayarak 10 yıl arayla dört dönem esas alınarak 2’şer hit şarkı örnekleme dahil edilmiş ve toplamda 8 (sekiz) şarkı analiz edilmiştir. İçerik analizi yöntemi ile semantik ve metaforik açıdan tahlil edilen bulgulardan araştırma başında ortaya konulan temel hipotezi destekler mahiyette manidar bulgulara ulaşılmıştır.