Kindî’nin Meşşâîlik ve Mutezile’ye Fikirsel Aidiyetinin Tahlili
İndir
Özet
İlk İslâm flozofu Yakub b. İshak el-Kindî’nin Mu‘tezile mezhebine mensup olup olmadığı öteden beri tartışılan bir mesele olmuştur. Özellikle Kindî’nin Mu‘tezile düşüncesinin hakim olduğu bir dönemde Beytü’l-Hikme’de bulunması bu iddiayı savunanlar tarafından delil kabul edilmektedir. Kindî’nin Meşşâî felsefe okuluyla bağlantısı da tartışma konusudur. Kindî’nin, her ne kadar mantık, fizik, ilimler tasnifi gibi konulardaki düşünceleri Meşşâî ve genel anlamda Aristotelesçi bir altyapıya sahip olsa da onun özellikle Tanrı ile alakalı tartışmalarda bu anlayıştan uzaklaştığı görülmektedir.
Bu tartışmaların etkisiyle kimi araştırmacılar onu Mu‘tezile etkisiyle hareket eden bir filozof olarak tanımlarken, kimileri de İslâm Meşşaî geleneğinin ilk savunucusu olarak nitelemişlerdir. Bu çalışmada Kindî’nin bu iki anlayıştan hangisine mensup olduğu belli başlı birkaç konu çerçevesinde incelenecektir.