Roma İmparatorluğu, istisnai büyüklüğü ve süresi sayesinde, tarımsal bir dünya imparatorluğu bağlamında ekonomik kalkınmayı incelemek için en iyi fırsatlardan birini sunmaktadır. Aynı zamanda Roma ekonomisi, organik yakıtlara dayanması ve tarım ile hane içi üretimin hakim olması bakımından tipik bir modern öncesi ekonomiydi. Gelişimsel açıdan, Doğu Akdeniz ve Yakın Doğu'nun Helenistik ekonomilerinin genişlemesinin devamı ve doruk noktası olarak görülebilir. Sonuç olarak, ticaret ve taşımacılık en başından beri Roma ekonomisinin merkezindeydi ve Roma'nın daha sonraki genişlemesi, erken dönemlerden itibaren, yalnızca siyasi gücün yayılmasıyla değil, aynı zamanda kısmen hükümet politikası tarafından oluşturulan ve kısmen de piyasa etkileşimi yoluyla ortaya çıkan sıkı bir ekonomik bağlantı ağının ortaya çıkmasıyla da karakterize edildi. Para birimi ve takas sistemi, Roma ticaretinin ve taşımacılığının gelişmesinin ve genişlemesinin ayrılmaz bir parçasıydı. Tarım, Roma ekonomisinin temelini oluşturuyordu ve muhtemelen nüfusun %80'inden fazlasını meşgul ediyordu. Temel ürünler arasında geleneksel Akdeniz üçlüsü olan zeytin, üzüm ve tahıllar yer alıyordu. Tarımsal uygulamalara ilişkin kanıtlar son derece az olsa da, genellikle tarım yöntemlerinde göreceli bir teknolojik istikrar olduğu varsayılır. Ancak Akdeniz tarım yöntemleri ve bitki türleri Avrupa da dahil olmak üzere geniş bir alana yayılmış ve özellikle kolonilerin etrafındaki kırsal alanların organizasyonunda büyük gelişmeler yaşanmıştır.  Gerileme belirtileri ilk olarak ikinci yüzyılın sonlarına doğru görünür hale gelir. Büyük ölçekli imparatorluk madenleri ve taş ocakları ikinci yüzyılın son çeyreğinde terk edilir ve bunu sikkelerdeki ince metalin güçlü bir şekilde değer kaybetmesi izler. Büyük ölçekli işleme ve üretim tesislerine yapılan yatırımlar ciddi ölçüde azalır, birkaç yeni inşaat yapılır ve bazıları kullanım dışı kalır ya da daha   küçük ölçekte devam eder. Sonuç olarak, Roma İmparatorluğu tarih boyunca birçok ekonomik gelişme ve kriz dönemleri atlatmıştır. Fakat Roma İmparatorluğu’nun iktisadi sistemi, ticareti, tarımı ve sanayi alanlarındaki başarısı birçok modern kavramın temellerinin atıldığı bir dönem olarak tarihe geçti.