Santral Kateter İlişkili Kan Dolaşımı Enfeksiyonları ve Önleme Girişimleri
Şu kitabın bölümü: Karakurt, P. & Fırat, M. (eds.) 2023. Sağlık Bilimleri Araştırmaları: Hemşirelik & Ebelik-V.

Erkan Özbal
Konya Şehir Hastanesi
Serpil Yüksel
Necmettin Erbakan Üniversitesi

Özet

Sağlık hizmet kalitesinin en önemli göstergelerinden biri olarak kabul edilen sağlık hizmeti ile ilişkili enfeksiyonlar (SHİE), tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ciddi bir sorundur. Yaygın görülen SHİE’lardan biri olan santral kateter ilişkili kan dolaşımı enfeksiyonları (SKİ-KDE), tedavi ve bakım maliyetini artıran ve yaşam kaybına neden olan enfeksiyonlardır. Bu enfeksiyonlar, YBÜ’lerinde sık kullanılan tıbbi araçlardan olan santral venöz kateterler  (SVK) nedeniyle oluşmaktadır. SVK’in 48 saatten daha uzun süre takılı kaldığı hastalarda oluşan enfeksiyonlar SKİ-KDE olarak tanımlanmaktadır. 2019 yılı Ulusal Damar Erişimi Yönetimi Rehberi’nde, KDE’larının %85’inin kateterler nedeniyle oluştuğu belirtilmiştir. Sağlık Bakanlığı, Türkiye’de 2021 yılında standardize SKİ-KDE oranının (1.20) 2020 yılına göre (1.07) %10.5 oranında arttığını bildirmiştir. Bu enfeksiyonları önlemek için uygulanması gereken kanıt temelli girişimler, SVK’in femoral vene takılmaması, katater takılırken aseptik tekniğe dikkat edilmesi, cilt hazırlığının klorheksidinle yapılması, kateterin rutin değiştirilmemesi, tek lümenli kateterlerin kullanılması ve endikasyon ortadan kalkınca kateterin çıkarılmasıdır. Önerilen önleme girişimlerinden biri de bakım paketleridir. Yapılan çalışmalar, beş kanıt temelli girişimden oluşan SVK bakım paketinin bu enfeksiyonların insidansını azalttığını göstermiştir. Pakette yer alan girişimler, iyi bir el hijyeni, klorheksidin glukonat ile cilt temizliği, femoral vene kateter takılmaması, maksimum steril bariyerin sağlanması ve SVK gereksiniminin günlük değerlendirilmesidir. Üzerinde durulan önemli bir nokta da, SVK’i yerleştiren ve bu kateterlerin bakımını yapan sağlık profesyonellerinin önleme girişimleri konusunda bilgilendirilmesi ve farkındalıklarının artırılmasıdır. Bu bölümde, SKİ-KDE risk faktörlerini, kanıt temelli önleme girişimlerini ve SVK bakım paketinin önlemedeki etkisini literatür ışığında tartışmak hedeflendi.

Kaynakça Gösterimi

Özbal, E. & Yüksel, S. (2023). Santral Kateter İlişkili Kan Dolaşımı Enfeksiyonları ve Önleme Girişimleri. In: Karakurt, P. & Fırat, M. (eds.), Sağlık Bilimleri Araştırmaları: Hemşirelik & Ebelik-V. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub386.c1638

Lisans

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Yayın Tarihi

29 December 2023

DOI