Gebelikte Parasetamol (Asetaminofen) Kullanımı Güvenli mi?
Şu kitabın bölümü:
Kılıç,
İ.
H.
(ed.)
2023.
Sağlık Bilimleri Araştırmaları: Temel Tıp- IV.
Özet
Gebelikte ilaç kullanımı oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Kişiler arası genetik farklılıklar ve gebelik sürecinde oluşan fizyolojik değişiklikler kullanılan ilacın anne ve fetüse muhtemel etkilerini ön görülemez hale getirmektedir. Analjezikler, vitaminlerden sonra gebeliğin tüm trimesterlerinde en yaygın kullanılan preparatlardır. Parasetamol (asetaminofenin; asetil-p-aminofenol, APAP), birçok ülkede gebelik sırasında en sık kullanılan ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçtır. APAP’ın gebelikte kullanımı yıllardır güvenli olarak nitelendirilse de; çalışmalardan elde edilen son veriler nadir de olsa kriptorşidizm, düşük zekâ düzeyi, dikkat eksikliği/hiperaktivite bozukluğu ve nörobilişsel gelişim bozukluklarında artış ile ilişkilendirmiştir. Bu bozuklukların, çok yüksek dozda ve uzun süreli kullanımda ortaya çıktığı; gerekli durumlarda kısa süreli ve uygun dozda kullanımın bu riskleri arttırmadığı tespit edilmiştir. Öte yandan, gebelikte tedavi edilmeyen yüksek ateş; nöral tüp defekti, yarık damak ve konjenital kalp hastalığı gibi olumsuz fetal etkilere neden olabileceği çeşitli çalışmalarla gösterilmiştir. Bu nedenle gerekli durumlarda etkili en düşük dozda ve kısa süreli kullanımı anne ve fetüsün sağlığı için önemlidir. Ancak gebelikte APAP’ın rutin kullanımından kaçınılmalıdır.