Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Ölçme ve Değerlendirme
Şu kitabın bölümü:
Baltacı,
Ö.
(ed.)
2023.
Eğitimde Güncel Araştırmalar - V.
Özet
Ölçme değerlendirme uygulamaları, eğitim öğretim faaliyetlerinin amacına ulaşmasını sağlamak ve başarıya kanıt oluşturmak açısından oldukça önemlidir. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde de öğretim sürecinin niteliğini artırmak, dili öğrenenlerin Türkçe öğrenme düzeylerini belirlemek, varsa eksik öğrenmeleri gidermek ve başarıya süreklilik kazandırmak için ölçme değerlendirme uygulamaları yapılmaktadır. Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde ölçme değerlendirme etkinlikleri; öğretim süreci başlamadan önce öğrencinin dil seviyesini belirleyerek uygun sınıfa yerleştirmek, dil öğretim süreci devam ederken eksik öğrenmeleri belirlemek ve gidermek, dil öğretim sürecinin sonunda ise dili öğrenenler hakkında karar vermek amacıyla gerçekleştirilir.
Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde anlama (dinleme, okuma) ve anlatma (konuşma, yazma) becerilerinin dengeli bir şekilde kazandırılması amaçlanmaktadır. Hem öğretim süreci hem de ölçme değerlendirme süreci bu dil becerilerini odağa alır. Ölçme değerlendirme etkinliklerinin dil öğretim sürecinin başlangıcından sürecin sonuna kadar sürekli olarak kullanılması dil becerilerinin dengeli olarak kazandırılmasına yardımcı olacaktır. Sürekli değerlendirmede süreç devamlı kontrol edildiği için eksik öğrenmeler giderilebilir ve öğretim süreci doğru bir şekilde yönlendirilebilir.
Dil becerileri ölçülürken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Her dil seviyesinde (A1, A2, B1, B2, C1, C2) dinleme, okuma, konuşma, yazma becerilerine yönelik kazandırılması gereken birtakım davranışlar vardır. Ölçme değerlendirme sürecinde kullanılacak olan dilsel metinler ve sorulan sorular, o seviyede kazandırılması gereken davranışları ortaya çıkarabilecek nitelikte olmalıdır. Ayrıca metinlerin günlük yaşamla, Türk kültürüyle ilişkili olmasına özen gösterilerek “işlevsel dil öğretimi” gerçekleştirilmeli ve “dille birlikte kültürün öğretilmesi” sağlanmalıdır. Öğrenciye sorulan sorulardaki ya da kullanılan metinlerdeki dil bilgisel yapılar öğrenciye öğretilmiş olan dil bilgisi yapılarından oluşmalıdır. Anlamı bilinmeyen sözcük sayısı çok fazla olmamalıdır.
Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde ölçme değerlendirme yaparken kullanılabilecek pek çok ölçme değerlendirme aracı vardır. Becerilerin doğasına uygun ve kazanımları ölçebilecek birden fazla ölçme değerlendirme aracının kullanılması etkili bir ölçme değerlendirme yapılması için oldukça önemlidir. Geleneksel ölçme değerlendirme araçlarının yanı sıra alternatif (süreç) ölçme değerlendirme araçlarına da yer verilmelidir.