Türkiye ve İsrail İlişkilerini Azerbaycan Üzerinden Okumak
Şu kitabın bölümü: Tansü, Y. E. & Kara, F. (eds.) 2023. Afro-Avrasya Araştırmaları Üzerine Seçme Yazılar.

Hüsamettin İnaç
Kütahya Dumlupınar Üniversitesi
Rashıd Sadıgov
Sakarya Üniversitesi

Özet

Türkiye ile İsrail yakınlaşması 1990’larda zirve yapmış ve ikili ilişkiler İsrail’in kuruluşundan bu yana en üst düzeye yükselmiştir. Özellikle bu dönemde yaşanan bölgesel etkenler ve bitemeyen Ortadoğu istikrarsızlığı bu iki devleti bir birine yakın kılmış ve ikili müttefik ilişkiler bölgede askeri dengenin devamlığını korumuştur. İkili ilişkilerde askeri faktörün ön plana çıkması bu yıllarda bölgede savaş tansiyonun daha yüksek olması ile ilgili olmuş ve bu bölgesel gerilim ülkeleri bir birine yakınlaştırmıştır.  Türkiye cumhuriyeti 1990’larda yaşadığı bölgesel yalnızlık ve Yunan-Suriye-PKK üçgenine karşı kendine en uygun devletin İsrail olduğunu anlamış ve İsrail’de kuruluşundan bu yana yaşadığı yalnızlık politikasını Türkiye ile gidermeye çalışmıştır. Yaşanan ikili ilişkiler 1990’larda olumlu seyir etmiş ve özellikle 1996- 1999 yılları arasında iki ülke askeri ilişkileri zirve dönemini yaşamıştır. İkili ilişkilerde bu olumlu gelişmeler 2000’lerde ayni olmamış ve 2002 yılından sonra ilişkilerde yaşanan negatif bulgular ilişkileri daha kötüye götürmüştür. Özellikle bu yıllarda her iki ülkede iktidar değişimleri yaşanmış ve İsrail’de kurulan yeni hükümet daha radikal tutum sergilemesi ilişkilerin geleceğine gölge salmış ve bunun sonucu ilişkilerde beklenmedik siyasi krizler kaçınılmaz olmuştur.

2010 Mavi Marmara olayı ile gerilen ilişkiler 2016 yılında yapılan normalleşme anlaşması ile yeniden yumuşama çağına girmiş ve bugün ikili ilişkilerde gelinen nokta yeniden stratejik ortaklık düzeyine yükselmiştir. Özellikle her iki yönetime dost tutumları ile bilinen Azerbaycan cumhuriyetinin arabuluculuk görevleri sonucu günümüz çağında hem İsrail hem de Türkiye acı dolu ve sorunlu geçmiş yıllarını geride bırakmıştır. Bu dost üç ülke bugünün koşullarında hem Güney Kafkasya hem de Ortadoğu coğrafyasında stratejik ve işbirlikçi müttefik devletler konumuna yükselmeği başarmışlardır.

Anahtar Kelimeler:

Kaynakça Gösterimi

İnaç, H. & Sadıgov, R. (2023). Türkiye ve İsrail İlişkilerini Azerbaycan Üzerinden Okumak. In: Tansü, Y. E. & Kara, F. (eds.), Afro-Avrasya Araştırmaları Üzerine Seçme Yazılar. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub307.c1316

Lisans

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Yayın Tarihi

23 October 2023

DOI

Kategoriler