Gelir Eşitsizliği, Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Enerji Verimliliği İlişkisi: Türkiye Örneği
Şu kitabın bölümü: Durgun, B. & Durgun, F. (eds.) 2023. Makro Boyutlarıyla Enerji Ekonomisi.

Funda Durgun
Dicle Üniversitesi

Özet

Son yıllarda sürdürülebilirliğin önündeki engeller arasında artan gelir eşitsizliği ve çevresel bozulma ön plana çıkmaktadır. Ilımlı seviyelere çekilmesi uzun bir zaman ve büyük bir çaba gerektiren bu iki soruna Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte enerji güvenliği sorunu da eklenmiştir. Enerjide yaşanan kesintiler ülkeleri enerji tasarrufuna, enerjiyi verimli kullanmaya ve yenilenebilir enerji yatırımlarına ağırlık vermeye yöneltmiştir. Ağırlığı fosil yakıtlardan elde edilen enerjinin verimli kullanılması ve yenilenebilir enerjinin oranının arttırılmasıyla çevre kalitesi arttırılabilmektedir. Çevresel tahribatın boyutunu azaltmada gelir dağılımının olumlu veya olumsuz etkisinin tespit edilmesi her iki sorunu birlikte ele alabilme imkanı sunabilmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada gelir eşitsizliği ve yenilenebilir enerji tüketiminin enerji verimliliğine etkisi Türkiye özelinde araştırılmıştır. Enerji verimliliği değişkeni için birincil enerji yoğunluğu göstergesi, gelir eşitsizliği için gini katsayısı ve yenilenebilir enerji tüketimi için kişi başına yenilenebilir (hidroelektrik dahil) enerji tüketimi göstergesi kullanılmıştır. 1990-2021 döneminin ele alındığı analizlerde uzun dönem ilişkisi RALS ADL yöntemiyle test edilmiştir. Test sonucu değişkenler arasında eşbütünleşme ilişkisinin bulunduğunu göstermiştir. Uzun dönem esnekliklerine göre, birincil enerji yoğunluğu üzerinde gelir eşitsizliğinin pozitif, yenilenebilir enerjinin negatif etkisi bulunmaktadır. Kısa dönem analizinde hata düzeltme mekanizmasının çalıştığı fakat bağımsız değişkenlerin etkilerinin anlamsız olduğu görülmüştür. Bu sonuçlara göre, Türkiye’de enerji verimliliğinin sağlanması için gelir eşitsizliğinin azaltılması ve yenilenebilir enerji yatırımlarının arttırılması gerekmektedir. Bu sayede toplumdaki gelir farklılıkları azaltılıp temiz enerji kaynağı kullanımıyla çevre korunurken aynı zamanda enerji tasarrufu sağlanabilecektir.

Kaynakça Gösterimi

Durgun, F. (2023). Gelir Eşitsizliği, Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Enerji Verimliliği İlişkisi: Türkiye Örneği. In: Durgun, B. & Durgun, F. (eds.), Makro Boyutlarıyla Enerji Ekonomisi. Özgür Yayınları. DOI: https://doi.org/10.58830/ozgur.pub299.c1441

Lisans

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Yayın Tarihi

27 October 2023

DOI

Kategoriler