Kümeleme ve Diskriminant Analizi ile Çevresel Performans ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Endekslerinin İlişkisinin İncelenmesi
Şu kitabın bölümü:
Bozgeyik,
Y.
(ed.)
2023.
Sosyal Bilimlerde Akademik Araştırma ve Değerlendirmeler - IV.
Özet
Sürdürülebilirlik, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı, ekonomik istikrar ve toplumsal adaleti içeren bir kavramdır ve gelecek nesillerin ihtiyaçlarını gözetme ilkesini temel alır. Bu prensipler çerçevesinde sürdürülebilirlik, küresel düzeyde giderek artan bir öneme sahiptir. İklim değişikliği, doğal kaynakların tükenmesi, çevresel kirlilik ve sosyal eşitsizlik gibi küresel sorunlar, sürdürülebilirlik çabalarının daha da acil hale gelmesine neden olmuştur. Bu bağlamda, Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi, sürdürülebilirlik çabalarının bir rehberi olarak kabul edilmektedir. Sürdürülebilirlik, çevresel performansın iyileştirilmesini içerir. Doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı, ekosistemlerin korunması ve çevresel kalitenin artırılması bu çerçevede önemli hedefler arasındadır. Ekonomik büyümenin istikrarlı olması, kaynakların verimli kullanılması ve gelir dağılımının adil olması da sürdürülebilirliği tanımlayan unsurlardır. Toplumsal boyut ise eşitlik, adalet, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçların karşılanmasını vurgular. Bu çalışmada, sürdürülebilirlik ve çevresel performansın birbirleriyle nasıl ilişkilendirilebileceğini incelemeyi amaçlamış ve bu amaç doğrultusunda çalışmanın örneklemi olan 38 OECD ülkesi üzerinde bir analiz gerçekleştirilmiştir. Çevresel performansın ölçütü olarak Yale Üniversitesi ve Columbia Üniversitesi tarafından geliştirilen "Çevresel Performans Endeksi" kullanılırken, sürdürülebilir kalkınma göstergeleri olarak Birleşmiş Milletler'in "Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Endeksi" kullanılmıştır. Her iki değişkenin 2022 yılına ait verileri analize dahil edilmiştir. Analiz sonuçları, OECD ülkelerinin yedi farklı küme halinde sınıflandırıldığını göstermiştir. Hiyerarşik ve hiyerarşik olmayan kümeleme analizinde k-ortalamalar sonucunda elde edilen bulgular Türkiye'nin, diğer OECD ülkelerine göre farklılık göstererek tek başına bir küme oluşturduğunu ortaya koymuştur. Bu durum, Türkiye'nin çevresel performans ve sürdürülebilirlik açısından diğer OECD ülkelerine nazaran daha dezavantajlı bir konumda olduğunu işaret etmektedir. Bu sonuçlar, Türkiye'nin çevresel sürdürülebilirlik çabalarını artırma ihtiyacını vurgulamakta ve uluslararası iş birliği gerektirebilecek potansiyel farklılıkları işaret etmektedir.