Selçuklu Sultanlarının Hâkimiyet Mefkûresi Bağlamında Atsız Bey ve Tutuş’un Suriye-Filistin’deki Faaliyetleri
Şu kitabın bölümü:
Tansü,
Y.
E.
&
Kara,
F.
(eds.)
2023.
Tarih Alanında Seçme Yazılar-V.
Özet
Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun 1040 yılında Dandanakan savaşından sonra Merv’de toplanan kurultaydan sonra Devletin dış politikasının şekillendiğini görüyoruz. Özellikle Sultan olarak devletin başına geçen Tuğrul Bey’in bile isteye kendisine batının fethini üstlenmesiyle, devletin yönünü batıya döndüğünü göstermesi açısından önemlidir. Bu minvalde özellikle İslam Dünyası içerisinde bulunan siyasi ve dini kargaşanın Selçuklu sultanları tarafından bertaraf edilme çabası ve başarısı Selçuklu sultanlarının Ortadoğu hâkimiyetini beraberinde getirmiştir. Tuğrul Bey ve Büyük Selçuklu Devleti’nin Batı Politikasının önemli bir unsuru olan Irak, Suriye, Filistin ve Mısır’ın ele geçirilmesi hedefi; yeni kurulan Selçuklu Devleti’nin yeni yerler ele geçirme ve İslâm dünyasında kendisini kabul ettirme, başka bir deyişle meşruiyetini pekiştirme amacından kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda Selçuklu Devleti sultanlarının Suriye ve Filistin bölgesini fethetme ve burada kalıcı olarak hâkimiyet kurmak amacıyla görevlendirmiş oldukları Atsız Bey ve Tutuş, bölgeyi fethedip Suriye Selçuklu Devleti’nin temellerini atmakla kalmamışlar, aynı zamanda da Mısır Fatımileri’nin bölge hâkimiyetine de son vermişlerdir. Her ne kadar Sultan Melikşah’ın vefatından sonra Suriye ve Filistin bölgesinde Selçuklu hâkimiyeti gücünü kaybetmiş olsa da, Türklerin buralarda yüzyıllarca kalmasını ve buraları Türklerin vatanı haline getirmelerini engelleyememiştir.