Sağlık Hizmetlerinin Kamu Malları Açısından Değerlendirmesi
Şu kitabın bölümü:
Yazıt,
H.
&
Köktürk,
N.
(eds.)
2023.
Sosyal Bilimler Üzerine Araştırmalar-VIII.
Özet
Devletin var olma gerekçelerinden birisi de insanların toplumsal özelliğe sahip ihtiyaçlarını karşılamaktır. Kişiler, özel gereksinimlerini piyasa sistemi yardımıyla, kamusal gereksinimlerini ise siyasi süreç yardımıyla yerine getirirler. Mal ve hizmetler çeşitli şekillerde sınıflandırılmaktadır. Samuelson malları kamusal mallar ve özel mallar olarak iki gruba ayırmıştır. Kamu malları, piyasa dışı, kamu üretimi yoluyla sağlanan mal ve hizmetlerdir. Bunlar kolektif seçim yoluyla yaratılan, toplu olarak ödenen ve alıcılara ücretsiz (veya maliyetin altında) sağlanan mallardır. Kamusal mal olarak sağlık hizmetlerini değerlendirmek için iki gruba ayırabiliriz. Birinci gruba önleyici ve koruyucu sağlık hizmetlerini; ikinci gruba tedavi edici sağlık hizmetlerini dâhil edebiliriz. Önleyici ve koruyucu sağlık hizmetleri dışsal maliyetleri önlemesi nedeniyle faydası sadece hizmetten yararlanana değil tüm bireylere yayılmaktadır. Tedavi edici sağlık hizmetleri ise kişiye faydası yüksek olduğu gibi sosyal faydası da bulunmaktadır. Bu iki sağlık grubu da bireylerin ve toplumun sağlık düzeyini yükselttiği için işgücü verimliliğine olumlu katkısı olacaktır. Verimlilik artışı sonucunda ülkenin milli gelirine de olumlu yansıyacaktır. Bu çalışmada, ilk önce kamu malları ve sağlık hizmetleri kavramları, sınıflandırılması, özellikleri açıklanacak; daha sonra sağlık hizmetlerinin kamu malları açısından değerlendirmesi yapılacaktır.