Türkiye’de 1923-1946 yılları arasında egemen olan tek-parti dönemine ilişkin çok sayıda ve çeşitlilikte akademik perspektif geliştirilmiştir. Geliştirilen akademik perspektifler, Kemalist tek-parti döneminin niteliklerini, uygulama ve yöntemlerini açıklamaya ya da yorumlamaya çalışan değerlendirmelerden oluşmaktadır. Bu değerlendirmeler, Kemalist tek-parti döneminin demokratik oluşundan, otoriter hatta totaliter bir karakter taşıdığına değin farklılıklar gösterir. Bu farklılıkların ve açıklamaların bir araya getirilerek irdelenmesinin bir yolu siyasal partiler kuramının özellikle tek-partilere ilişkin yanları üzerinde durmaktır. Bu bölümde, öncelikle genel olarak siyasal partiler sosyolojisinin tek-parti sistemleri üzerine açıklamalarına kısaca değinilecek ve sonrada Türkiye’deki tek-parti rejimini değerlendiren görüşler sunulmaya çalışılacaktır. Türkiye’deki tek parti sistemi üzerine akademik perspektiflerin ortak ve farklı yönlerini ortaya koymayı amaçlayan bölümde, döneme ilişkin tarihsel bir anlatıya mümkün olduğunca girilmemeye çalışılacak, konu tek parti dönemine ilişkin özellikle 1950 yani tek-parti sonrası açığa çıkan akademik perspektiflerin özetlenmesiyle sınırlı tutulacaktır.