STEM Alanlarındaki Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Dair Bir Değerlendirme
Şu kitabın bölümü:
Bayram,
A.
T.
(ed.)
2023.
Sosyal Bilimler Üzerine Araştırmalar- V.
Özet
İçinde bulunduğumuz yüzyıla damga vuran teknolojik ilerlemeler, gerek eğitim gerekse çalışma hayatında önemli dönüşümlere sebep olmuştur. Çağın gerektirdiği bu yeni teknolojileri kapsayan bilim, teknoloji, mühendislik, matematik (STEM) alanları, yüzyılın ihtiyaçlarını karşılamaya imkân sunmaktadır. Ancak, yaşamın toplumsal, kültürel, ekonomik ve siyasi birçok alanında olduğu gibi STEM alanları da erkek hegemonyasının yeniden üretildiği, toplumsal cinsiyet eşitsizliğini barındıran alanlardır. Sosyalizasyon sürecinden başlayarak toplumsal cinsiyete dayalı normlar ekseninde yetiştirilmiş kadınlar, ilkokuldan kariyerlerine kadar uzanan süreçte bu alanlarda kendine yer bulamamış; STEM alanları erkeklerin yoğunlaştığı bölümler ve meslekler haline gelmiştir. Kurumsallaşmış cinsiyetçilik nedeniyle, önce eğitimde sonra iş yaşamında maruz kaldıkları yatay ayrışmanın yanı sıra, belirtilen alanlarda dikey ayrışma ile de mücadele eden kadınlar, çağın gerekliliklerinin gerisinde kalarak çeşitli dezavantajlar deneyimlemektedir. STEM alanlarında kadınların düşük temsili, kız çocuklarına ve genç kadınlara rol model olacak kadın sayısının düşüklüğü, toplumsal cinsiyet eşitsizliği bağlamında bir kısır döngü yaratmaktadır. Tüm bunların ışığında bu çalışmanın amacı; eğitimde ve istihdamda STEM alanlarındaki kadın temsilinin yetersizliğini, kadınların bu alanlarda yaşadıkları sosyal ve ekonomik dışlanma pratiklerini toplumsal cinsiyet eşitsizliği bağlamında ele almaktır. Bu doğrultuda, konu ile ilgili literatürün taranması yanında, dünyadan ve Türkiye’den örneklerle mevcut durum ortaya konmaya çalışılmıştır. Mevcut bulgular STEM eğitim ve istihdamında cinsiyet eşitsizliğinin genç kızların ve kadınların aleyhine işlediğini göstermektedir.