Yeşil Merkez Bankacılığı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yeşil Dönüşümü
Şu kitabın bölümü:
Yürük,
M.
F.
&
Buğan,
M.
F.
(eds.)
2023.
Finansal Piyasaların Evrimi III.
Özet
İklim ve çevre sorunları, finansal sistemi ve sermaye piyasalarını derinden etkileyen yapısal değişimin kaynağıdır. İklim krizinin maddi ve manevi etkileri her geçen gün artarak büyük boyutlara ulaşmaktadır. Çevresel riskleri göz ardı etmek mümkün değildir. Çevre ile iş birliği yapmamanın maliyeti her geçen gün hızlanarak artmaktadır. Karbon salınımını en az seviyelere indirmek ve iklim değişimi ile mücadele etmek için piyasalarda etkin çalışmaların yapılması gerekmektedir. Bu bağlamda tüm finansal kurumların etkin rol oynaması gerekmektedir. Sürdürülebilir gelecek için karbon salınımını azaltmak, temiz enerjiye geçişi sağlamak için radikal finansal kararların alınması da zorunludur. Sürdürülebilir kalkınmayı yeşil finansman ile sağlamak uygulanabilir bir durumdur. Merkez bankaları, finansal sistemin yürütülmesi, düzenlenmesi ve denetlenmesi amacıyla faaliyet gösteren en etkili finansal kurumların başında gelmektedir. Ayrıca merkez bankaları, finansal ve makroekonomik istikrarın sorumluluğunu da üstlenmişlerdir. Merkez bankaları, yeşil finans modellerinin düzenlenerek geliştirmek, desteklemek ve finansal kurumlar tarafından çevresel ve karbon riskinin uygun fiyatlandırılmasını sağlayacak güçlü piyasa aktörü konumundadırlar. Merkez bankaları, iklim değişikliğinde mücadele edebilme konusunda adımlar atmaktadır. Özellikle gelişmiş ekonomilerde ki merkez bankaları iklim riskini en önemli finansal risklerden biri olarak ele alarak konuya hassasiyetle ilgi göstermektedirler. Türkiye’de de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yeşil finansla ilgili çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmada, öncelikle piyasaların yeşil, sosyal ve sürdürülebilir olmalarının önemi incelenmektedir. Merkez bankalarının, finansmanı sürdürülebilir kalkınma ile uyumlu hale getirmekle neden ilgilenmeleri gerektiği de bu bağlamda tartışılmaktadır. Ayrıca çalışmada; çevresel riskler de incelenirken yeşil finansmanı ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik edebilecek düzenlemelere de yer verilmiştir. Bunlarla birlikte, Türk finansal düzenleyici kurumlarından TCMB ve diğer merkez bankaların; sürdürülebilir, çevreci bir ekonomi ortamı yaratırken kullanılabilecek enstrümanlar da çalışmada değerlendirilmektedir.