Kolcalı Abdülaziz Bey, günümüzde Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin kuzeyinde İli Kazak Özerk İli toprakları içinde yer alan Gulca’da 1863 yılında dünyaya gelmiştir. Bazı araştırmalar onun muhtemelen 1900 yılında İstanbul’a yerleşmiş olduğunu belirtmektedir. Abdülaziz Bey, burada İkdam ve Metin gazetelerinde yazarlık yapmış, Enderun’da Arapça muallimliği ve idarecilik görevlerinde bulunmuştur. Esasen kendisi gibi Türkistanlı münevverlerin/aydınların İstanbul’a getirtilmesi veya Çin toprakları başta olmak üzere Türkistan’a gösterilen alâka, çalışmamızda da yer verdiğimiz haliyle Sultan II. Abdülhamid devrinde izlenilen İslâmcı ve bir yönüyle de Türkçü siyasetin gereği olmuştur.

İlim dünyasına son derece önemli eserlerle katkılarda bulunmuş olan Abdülaziz Bey’in özellikle Bir Çin Âlimi Nazarında İstikbâl-i Şark’ın Yeni Güneşi Gazi Mustafa Kemal Hazretleri- Umum Türklerin ve Bütün İnsaniyetin İttihadı isimli eseri, Türkiye’de oldukça ses getirmiştir. Bununla birlikte onun asıl ünü, Çin ile olan ilişkilerde etkin olmasından ve İslâmiyet’in Çin topraklarındaki durumuna dair yazılar kaleme almasından kaynaklanmıştır. Bu bağlamda Çin’de Din-i Mübîn-i İslâm ve Çin Müslümanları adlı eseri, dönem itibariyle Çin hakkında vermiş olduğu bilgiler ve yapmış olduğu rasyonel tenkitler bakımından son derece önem arz etmektedir.

Maarif Nezaret-i Celîlesi’nin 22 Nisan 1319 tarihli ve 109 numaralı ruhsatı ile basılmış olan eseri, 9 bölümden oluşmaktadır. Müellif, dönem itibariyle İslâmiyet’in Çin topraklarındaki durumu hakkında pek çok eserin varlığına dikkat çekerken ayrıca bu konu ile ilgili olarak Avrupa’da çıkan eksik ve yanlış haberlerden dolayı gerçekleri ortaya koymak amacıyla bu eseri yazmış olduğunu belirtmiştir. Abdülaziz Bey, Çin hükümeti tarafından İslâmiyet’e ve Müslümanlara gösterilen hürmet ve teveccühün ana sebeplerini tahlil etmiş, bu topraklarda yaşamını sürdüren Türk-Müslüman kavimlerin genel durumu hakkında bilgiler sunmuş ve en önemlisi de bölgedeki Müslümanların ilmî, siyasî ve içtimaî sahalarda gelişmelerini sağlayacak reform/ıslah hareketlerinin ana prensiplerini ortaya koymuştur. Abdülaziz Bey’in bu çalışmasını, İslâmcılık ve Türkçülük siyaseti ekseninde hem Osmanlı toplumunu hem de Osmanlı devlet erkanını Çin’de yaşayan Müslümanların durumlarıyla ilgili bilgilendirmek amacıyla meydana getirilmiş bir eser olarak değerlendirmek mümkündür.

Bu çalışmada dönem itibariyle özelde Çin, genelde ise anayurt Türkistan Türklerinin durumları, bir Türkistanlı münevverin perspektifinden yola çıkılarak mevcut veriler ışığında analiz edilmiştir.