Bağdâd’da Bir Moğol Yönetici: Emir Aruk
Şu kitabın bölümü:
Tansü,
Y.
E.
(ed.)
2023.
Tarih Alanında Seçme Yazılar-III.
Özet
Abbâsîler zamanında kurulan ve İslâm dünyasının en önemli şehirlerinden biri olan Bağdâd, 1258 yılında İlhanlı Devleti’nin kurucusu Hülegü tarafından ele geçirildi ve büyük yağma, tahrip ve katliama maruz kaldı. Her ne kadar Ata Melik Cüveynî gibi tecrübeli birinin şehrin yönetiminde görevlendirilmesi Bağdâd için müsbet neticeler doğursa da şehirdeki sıkıntılar tam anlamıyla sona ermedi. İlhanlı Devleti’nde yaşanan taht karışıklıklarının ardından Emir Buka gayretiyle tahta geçen Argun döneminde, Buka’nın kardeşi Emir Aruk, Bağdâd hâkimliğine getirildi. Emir Aruk, ağabeyi Emir Buka’nın gücüne dayanarak Bağdâd’da şahsi gücünü ve servetini artırdı. Buna ilaveten diğer Moğol emirlerini rahatsız edecek birtakım davranışlarda bulundu. Bu durum Bağdad’da mevcut olan problemleri daha da arttırdı. Her geçen gün Emir Aruk ve ağabeyi Buka’nın yaptığı şeyler daha çok kişiyi rahatsız etmeye başladı. Nitekim Bağdad şahnesi Tatarkiya’nın yardımcısı olan Yahudi Sa‘düddevle, bu durumu İlhanlı hükümdarı Argun’a bildirdi. Nihayet İlhanlı hükümdarı Argun, Buka ve Aruk kardeşlerin iktidarına son vererek her ikisini de ortadan kaldırdı. Yaklaşık beş yıl Bağdâd hâkimliğinde bulunan, şehirdeki yardımcılarıyla birlikte halka zulmeden, çok miktarda para, mal ve mülk toplayan Emir Aruk’un Bağdâd hâkimliği böylece sona ermiştir.