Yuhannâ b. Mâseveyh'in Koku Risalesi: Cevâhiri’t-Tîbi’l-Müfrede (Çeviri-Değerlendirme)
Şu kitabın bölümü:
Tansü,
Y.
E.
(ed.)
2023.
Tarih Alanında Seçme Yazılar-III.
Özet
Ortaçağda yaşamış Süryani hekimlerin meşhurlarından olan Ebu Zekeriyya Yuhannâ (Yahyâ) b. Mâseveyh batıda Mesuë Senior, Mesue Major ve Janus Damascenus adlarıyla da bilinir. Eczacı bir babanın çocuğu olarak Cündişâpûr’da doğup Samerrâ şehrinde vefat eder. Uzun yıllar boyunca Abbasi halifelerinin has hekimliğini yapmıştır. İslam dünyasında eczacılık alanında eser veren ilk müelliflerdendir. Altmıştan fazla eseri kaydedilen Yuhannâ’nın Cevâhiri’t-Tîbi’l-Müfrede adlı eseri çok sayıda koku hammaddesine yer vermiştir. Bunlardan 5’i esas olmak üzere toplamda 29 koku hammaddesi hakkında detaylı bilgiler vermektedir. Müellif bu çalışmasında aynı zamanda bu koku hammaddelerinin çeşitleri, kaliteleri, elde edilişleri, satışları ve bu hammaddelerden parfüm elde edilmesi olmak üzere bu kokuların çeşitli yönlerine değinmiştir. Bu çalışmada müellif hakkında biyografik bilgi verildikten sonra müellifin eserleri listelenmiş daha sonra da risalenin ele alınış yöntemi hakkında bilgi verilmiştir. Nihayetinde risale tercüme edilerek dipnotlarla metin içinde geçen teknik terimler izah edilmiştir.