Koşullu Değişen Varyans Modeli ile Elektrik Tüketim Miktarının Tahmini
Şu kitabın bölümü:
Alpağut,
S.
(ed.)
2023.
Ekonomi ve Finans Çalışmaları.
Özet
Elektrik; sürdürülebilir yaşamda önemli bir rol oynayan ve çeşitli sektörlere katma değeri çok yüksek olan enerji türüdür. Elektrik, sosyo-ekonomik kalkınmada stratejik önemde bulunduğu için ekonomik refahın ve büyümenin en önemli aktörlerindendir. Yapısı gereği depolanamayan ve üretildiği anda tüketilmesi gereken bu enerji türü, ekonomik kalkınmanın tüm yönleri ile entegre olması ve aynı zamanda tek bir modelin her zaman doğru tahminleri vermemesi sebebi ile elektrik talep tahmini çalışmaları her dönem güncelliğini korumuştur. Çalışmada, 2007:01 – 2020:12 dönemine ilişkin elektrik tüketim miktarının koşullu değişen varyans model ile oynaklığı belirlenmeye çalışılmıştır. Ele alınan çalışma döneminde, elektrik talebi değişkeninde ARCH etkisi belirlenmiştir. Bu sonuç, elektrik talebine ait seride, önemli artma veya azalma olması nedeniyle, hata teriminin de bu hareketlerden etkilenerek sabit varyans özelliğini yitirmesine yol açmıştır. Dolayısıyla, bu sonuç elektrik talebinde simetrik bir etkiyi göstermektedir. Diğer bir deyişle, ARCH (1) modeli, pozitif ve negatif şokların, önceki dönem şoklarının kareleri ile ilişkili olduğunu ve oynaklığın ise bu ilişkiden aynı şekilde etkilendiğini göstermektedir. Çalışma modelinde ARCH katsayısı, (0.55) olarak hesaplanmıştır. Dönemsel etkiler nedeniyle, oynaklığın etki süresinin çok uzun olmayacağını, ancak bir oynaklığa neden olduğu sonucuna varılmıştır.