Medya, Habercilik Alanı ve Sosyal Sermaye İlişkisi: Tocqueville, Putnam ve Bourdieu Bağlamında Kuramsal Bir İnceleme
Şu kitabın bölümü:
Gezgin,
U.
B.
(ed.)
2023.
İletişim Bilimlerinde Son Yaklaşımlar.
Özet
Medya ve habercilik alanı sosyolojik açıdan diğer toplumsal yapı ve aktörlerle dinamik bir ilişki içindedir. Bu ilişkinin makro ya da mikro düzlemlerde sosyal sermaye yaklaşımı perspektifiyle ele alınması mümkündür. Sosyal sermayenin, aktörlerin iletişim ağlarına gömülü potansiyel kaynaklar olarak bireysel ya da güven düzeyi gibi toplumu bir arada tutan bir harç olarak toplumsal yorumları bulunmaktadır. Hangi bakış açısıyla ele alınırsa alınsın, sosyal sermaye yaklaşımının iletişim, medya ve habercilik alanlarıyla doğrudan ve karşılıklı bir ilişkisi bulunmaktadır. Önemli kuramcılar bahsedilen ilişkileri incelemektedir. Çalışmada, konuyla ilgili kuramcılardan Tocqueville, Putnam ve Bourdieu’nun değerlendirmeleri ekseninde medya ve habercilik alanı ile sosyal sermaye yaklaşımı arasındaki bağlantı noktalarının ortaya çıkartılması amaçlanmıştır. İlk olarak Tocqueville’in Amerika’da Demokrasi eserinde sivil toplum ve basın ilişkisi üzerine yaptığı değerlendirmeler bağlamında konu ele alınmıştır. Ardından Robert Putnam’ın iletişim kuramcısı George Gerbner’in de çalışmaları doğrultusunda özellikle televizyon izleyiciliği ve sosyal sermayeye etkileri bağlamında ortaya koyduğu perspektif incelenmiştir. Üçüncü olarak Pierre Bourdieu’nın ‘gazetecilik ve medya alanı’ düşüncesi ile kendine has sermaye yaklaşımı arasındaki bağlantılar üzerinden konuyla ilgili bir ilişkilendirme yapılmıştır. Üç kuramcının görüşleri çerçevesinde şu sonuçlara ulaşılmıştır: 1) Medya toplumdaki sivil ve siyasal bileşenlerin diyalog kurmasını sağlayarak sosyal sermayeye katkı sağlayabilir. 2) Medya ve gazetecilik üretim pratikleri insanların algılamaları üzerindeki belirleyiciliği ölçüsünde sosyal sermayeyi etkilemektedir. 3) Medya izleyiciliğinin en önemli boş zaman etkinliklerinden biri olması, sivil ve siyasal katılımda değişme neden olmaktadır. 4) Medya alanında çalışan aktörler/failler, alandaki üretici faaliyetlerinde sahip oldukları sosyal sermayeden faydalanmaktadır. 5) Gazeteci aktörler/failler kendi toplumsallıkları içinde sosyal sermayeyi algılamakta ve gazetecilik algı ve pratikleri buna göre şekillenmektedir.