İç Denetimin Hileli Finansal Raporlama Üzerine Etkisi: Bağımsız Denetçiler Üzerine Bir Uygulama
İndir
Özet
Küresel boyutta yaşanan finansal krizler ve neticesinde büyük işletmelerin iflasları, finansal bilginin önemini bir kez daha vurgulamıştır. Önemli yanlışlıklar içeren finansal bilgi sonucunda oluşan risk; yanlış yatırımlar, kredi kararları ve kaynak maliyetlerinin artması dolayısıyla ulusal üretkenliğin azalmasına neden olacaktır. Hile ve usulsüzlükler, iktisadi ve toplumsal açıdan önemli sorunların yaşanmasına neden olduğundan küresel ve yerel bazda imkânlar kapsamında birçok tedbir alınmaktadır. Bu bağlamda işletmeler, hileli finansal raporlamaları asgari seviyeye indirmek için işletme bünyesinde oluşturulan iç denetim gibi denetim organlarını etkinleştirmektedir. İç denetim biriminin organizasyon yapısındaki konumu, eğitimi, personel bilgisi, yönetim politikaları ve işletim prosedürlerine aşina olmaları ve iş koşulları ile iç kontrol ortamını anlama, olası hile ve hileli finansal raporlamaya işaret eden hile göstergelerini belirlemelerini ve değerlendirmelerini sağlar.
Bu çalışmada; literatürden yararlanılarak iç denetim ve hile göstergeleri, hileli finansal raporlama tekniklerine ilişkin bilgiler verilmiş, hileli finansal işlemlerin farkındalığında iç denetimin etkisinin analizi amaçlanmıştır. Araştırmanın verileri anket uygulanarak elde edilmiş, araştırma anketi, Türkiye genelinde faaliyet gösteren ve KAYİK dahil denetim yapan ve faal olan 150 bağımsız denetim kuruluşunda çalışan bağımsız denetçilere uygulanmış, 112 katılımcıdan veriler toplanmıştır.
Araştırma anketinde öncelikle frekans analizi, fark testleri, açıklayıcı faktör analizi yapılmıştır. Sonrasında yapı geçerliliğinin analizi için güvenirlik geçerlilik analizi yapılmış, hipotezlerin testi için korelasyon analizi uygulanmıştır. Verilerin analizi neticesinde iç denetimin hileli finansal işlemlerin farkındalığı üzerine anlamlı bir etkiye sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, çalışmanın son bölümünde PLS SEM yöntemi kullanılarak tüm değişkenlerin dahil edildiği bir model önerisinde bulunulmuş, ek analiz olarak sunulmuştur.