Davranışsal Finans Çerçevesinde Yatırımcı Risk İştahı ve Pay Piyasası İlişkisi: Borsa İstanbul’da Sektörel Bir Araştırma
Şu kitabın bölümü:
Karaca,
C.
&
Buğan,
M.
F.
(eds.)
2023.
Finansal Piyasaların Evrimi- II.
Özet
Yatırımcıların bilgiye ulaşma hızı artan teknolojik gelişmelerle birlikte paralel bir gelişme göstermekte ve bu durum yatırımcıların mevcut tasarruflarını yönlendirmelerinde önem arz etmektedir. Ayrıca psikolojik ve sosyolojik pek çok faktör yatırımcıların risk algıları ve yatırım kararlarını etkileyebilmektedir. Bu çalışmada, risk iştahı ile pay piyasası arasındaki ilişkiler sektörel bazda incelenmiştir. Pay piyasalarını temsilen Türkiye ekonomisinin önemli bir büyüklüğünü oluşturan sektörlerden olan sanayi, hizmet, mali ve teknoloji sektörlerini temsilen sırasıyla BIST Sınai Endeksi (XUSIN), BIST Hizmetler Endeksi (XUHIZ), BIST Mali Endeksi (XUMAL) ve BIST Teknoloji Endeksi (XUTEK) kapsama dahil edilmiştir. Çalışmada sermaye piyasası yatırımcılarının risk algıları ise Risk İştahı Endeksi (RISE) ile temsil edilmiştir. Çalışmada değişkenlere ilişkin Ocak 2010-Haziran 2022 dönemi aylık verileri kullanılmıştır. Çalışmada BIST sektör endeksleri risk iştahı arasındaki ilişkiler eşbütünleşme analizi, nedensellik analizi, etki-tepki analizi ve varyans ayrıştırması analizi kullanılarak araştırılmıştır. Eşbütünleşme analizleri sonucunda, RISE ile XUTEK arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmezken diğer sektörler endeksleri ile RISE arasında istatistiki olarak anlamlı eşbütünleşme ilişkileri tespit edilmiştir. Nedensellik testleri sonucunda ise, RISE ile XUSIN ve XUMAL endeksleri arasında karşılıklı nedensellik ilişkileri tespit edilirken, RISE ile XUHIZ arasında ise XUHIZ’dan RISE’ye doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Analizler sonucunda, RISE ile XUTEK arasında ise herhangi bir nedensellik ilişkisine raslanmamıştır. Etki-tepki analizi ve varyans ayrıştırması analizleri sonucunda da nedensellik testleri sonuçlarını destekler bulgular elde edilmiştir. Analizler sonucunda, sınai, hizmet ve mali sektörlerde faaliyet gösteren firmaların pay senedi değerlerinde meydana gelen değişimlerin yatırımcı risk iştahını şekillendirdiği, risk iştahındaki değişimlerin de sınai ve mali sektörlerde faaliyet gösteren firmaların pay senedi değerlerinde değişimlere neden olduğu tespit edilmiştir.